هنر تنها یکی از زیبایی‌‌های زندگی است، یا چیزی عمیق‌تر، مهم و حتی از ضروریات زندگی؟ همه می‌گویند که هنر «بسیار اهمیت دارد» اما سخت می‌توان برای این گفته دلیل آورد. بااین‌حال اگر بنا است هنر از چنین جایگاهی برخوردار باشد باید بتواند اهمیت خود را به طریقی قابل‌درک به وسیع‌‌ترین مخاطب ممکن نشان دهد.

آلن دو باتن و جان آرمسترانگ، نویسندگان کتاب «هنر همچون درمان، هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند»، قویاً باور دارند که هنر قادر است ما را در شخصی‌ترین و معمول‌ترین مسائلمان یاری دهد: چطور می‌توانم مشکلات رابطه‌ام را حل‌وفصل کنم؟ چرا شغل من رضایت‌بخش‌تر نیست؟ چرا انگار دیگران زندگی پرزرق‌وبرق‌تری دارند؟ چرا سیاست تا این حد ناراحت‌کننده است؟

کتاب هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند نخستین بار در سال ۲۰۱۳ انتشار یافت و در رده‌ی کتاب‌های خودیاری قرار می‌گیرد. برگردان فارسی این اثر با ترجمه‌ی گلی امامی و از انتشارات نظر در دسترس علاقه‌مندان قرارگرفته است. در ادامه‌ی مطلب قصد داریم کمی بیشتر به این اثر بپردازیم.

هنر، راهی برای بهبود

هدف از تألیف کتاب هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند معرفی نگاهی نوین به هنر است: هنر در قالب درمان. بحث نویسندگان اثر این است که برخی آثار هنری به‌خصوص می‌توانند برای بسیاری مشکلات ما راه‌حل‌های مؤثری ارائه دهند؛ اما برای آنکه این هدف محقق شود، مخاطب می‌بایست نسبت به هنر نگاهی نو داشته باشد (که در این کتاب به‌تفصیل شرح داده می‌شود)، نه همان نگاه کهنه و همراه با دغدغه‌های تاریخی و سبکی که در کتاب‌های هنری و موزه‌ها بارها از آن‌ها سخن رفته است.

آلن دو باتن و جان آرمسترانگ قصد دارند به مخاطب ثابت کنند این حرف که می‌گویند هنر را باید «به خاطر خودش» خواند و دید و شنید، بی‌جهت هنر را از آشکار کردن قدرت درمانی مؤثرش بازمی‌دارد. کتاب هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند مجموعه‌ای از آثار هنری را از سبک‌ها و ژانر‌های گوناگون مورد بازبینی قرار می‌دهد تا درنهایت بتوان به آن‌ها به چشم ابزاری برای حل مسائل زندگی نگاه کرد.

درس‌هایی از عشق گرفته تا سیاست

دوباتن بیان می‌کند که برخی آثار ادبی به‌خصوص در خود سرنخ‌هایی برای رتق‌وفتق مسا‌ئل روزمره دارند. کتاب هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد خود شامل ۱۵۰ نمونه از هنر برجسته است که در فصل‌هایی در باب طبیعت، عشق، پول و سیاست به مخاطب نشان می‌دهد که چگونه این آثار می‌توانند در حل مشکلات مفید واقع شوند.

 برای نمونه یکی کمکمان می‌کند روی چیزی که می‌خواهیم دیگران به آن خاطر دوستمان داشته باشند، تمرکز کنیم، دیگری اهمیت وقار را در رنج‌های زندگی به یادمان می‌آورد و یکی نیز یادمان می‌دهد چگونه کسانی را که دوست می‌داریم کنار خود نگه‌داریم و برایشان ارزش قائل باشیم.

گزینه‌ای مناسب برای تابستان

از من می‌شنوید، کتاب «هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند» را در فهرست مطالعه‌ی تابستانتان قرار دهید. این اثر همان چیزی است که به دنبالش هستید؛ اطمینان‌بخش و منسجم. تمام حرف این کتاب این است که هنر می‌تواند دستی باشد که به یاری به سمت‌مان دراز شده‌است؛ هنر می‌تواند شانه‌ای باشد تا در دشواری‌های زندگی به آن تکیه کنیم.

قرار نیست هنر همواره سبب راحتی‌مان شود، به ما امید دهد و الهام‌بخش باشد؛ هنر می‌تواند ناخوشایند باشد؛ رنگ‌وروی سیاست به خود بگیرد و حیرت‌زده‌مان کند؛ اما همان‌طور که آلن دو باتن و جان آرمسترانگ می‌گویند، با تمام این‌ها هنر باید تجربه‌ی ما از جهان پیرامون‌مان را تغییر دهد یا ارتقاء ببخشد. به‌بیان‌دیگر: این ارتقاء ادراک احساسی ماست که بیش از همه در زندگی اهمیت دارد.

هنرمندان معلمان ما هستند

دو باتن و آرمسترانگ باور دارند که هنرمندان باید در عشق و سیاست و سختی‌های روزگار معلم ما باشند. البته که بسیاری هنرمندان همین حالا نیز این کار را می‌کنند اما نیاز است بیشتر شاهد آن باشیم.

 نویسندگان کتاب «هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند» هم‌چنین باور دارند که ما، عموم مردم، باید بیشتر و بیشتر خود را در معرض نقد‌های هنری قرار دهیم، این ماییم که باید سلیقه‌ی هنری خود را ارتقاء ببخشیم و از ژانرهای ادبی که پیش‌ازاین نادیده‌شان می‌گرفتیم بخوانیم و ببینیم و بشنویم. موزه‌ها و گالری‌ها هم نباید تنها از تاریخ اثر به مخاطب بگویند. در عوض، باید از احساس اثر با ما حرف بزنند.

هنر چیزی فراتر از ایسم‌هاست

این کتاب شاید همان چیزی باشد که دنبالش هستید. در این کتاب هنر چیزی فراتر از تاریخ و ای سم‌هایی است که به لحظه نکشیده از یادمان می‌روند. نویسندگان این کتاب باور دارند هنر هفت کاربرد اصلی دارد: یادآوری، امید، اندوه، بازیابی تعادل، درک خود، رشد و ادراک.

هنر چگونه ما را در عشق یاری می‌دهد؟ چگونه ما را برای افزایش سن و تغییرات دیگر زندگی آماده می‌کند؟ چه می‌شود اگر بتوان در موزه‌ها و در میان انواع آثار هنری کهن و مدرن شادی، عشق و اندوه را یافت؟ هنر چگونه زندگی ما را دگرگون می‌کند؟

تمام این‌ها سوالاتی است که در این اثر به آن پاسخ داده می‌شود. دو باتن و آرمسترانگ باور دارند که هنر می‌تواند ارزش‌های خوب را در ما تقویت کند، می‌تواند انسان‌ها را تغییر دهد و می‌تواند دنیا را زیر‌ورو سازد.