کتاب جاسوس اثر پائولو کوئیلیو نخستین بار در نوامبر سال ۲۰۱۶ و از انتشارات پنگوئن وارد بازار نشر شد. نسخه‌ی اصلی این کتاب در ۲۰۸ صفحه در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت و آن را می‌توان در رده‌ی آثار تاریخی-داستانی دسته‌بندی کرد. پائولو کوئیلیو در کتاب جاسوس داستان فراموش‌ناشدنی زنی را روایت می‌کند که به خود جرئت داد رسوم زمان خود را زیر پا بگذارد و بهایش را نیز بپردازد. برگردان فارسی رمان جاسوس با ترجمه‌ی اعظم خرام و به کوشش بنگاه ترجمه و نشر پارسه منتشر شده است.

خلاصه‌ی داستان

ماتا هاری که وارد شهر شد یک پاپاسی هم در جیب نداشت؛ اما دیری نگذشت که همه او را زیباترین زن شهر می‌دانستند. رقاصه‌ای که موجب حیرت و شادی تماشاگران خود می‌شد، زنی که محرم اسرار و تسلی خاطر همدمان خود بود و حتی ثروتمندترین و قدرتمندترین مردان را نیز مانند موم در مشت خود داشت.

اما از جایی که در زمان جنگ، سوءظن و تردید کشور را پر می‌کند، سبک زندگی ماتا هاری نیز موجب سوءظن دیگران نسبت به او می‌شود و در نهایت  او را در سال ۱۹۱۷ در اتاق هتلی دستگیر و به جاسوسی متهم می‌کنند.

پائولو کوئیلیو داستان زندگی ماتا هاری را در آخرین نامه‌ی او برایمان روایت می‌کند. جاسوس داستان سرنوشت زنی است که به خود جرئت داد رسوم زمان خود را زیر پا بگذارد و بهای این شجاعت را نیز پرداخت.

رمان جاسوس، داستانی درباره‌ی عشق، جاه‌طلبی و تصمیم‌های اشتباه

پائولو کوئیلیو در رمان جاسوس، داستان به افشای داستان غم‌انگیز ماتا هاری می‌پردازد. ماتا هاری شمایلی فرهنگی است و خواننده را با خود به زمان جنگ بزرگ می‌برد. جاسوس داستان زنی هلندی و تنگدست در پاریس است که خود را به لباس رقاصه‌‌ای تماشایی درمی‌آورد و تصویر مختصری از زندگی این شخصیت رنگارنگ به دست می‌دهد.

جاه‌طلبی، زرق‌وبرق،عشق، رازداری و تصمیم‌های اشتباه موضوعات حاکم بر زندگی این زن هستند و سرنوشتی که دچارش می‌شود مخاطب را به حیرت خواهد آورد.

از فقر تا شهرت و اسارت، این است سرگذشت ماتا هاری

ماتا هاری زنی با ملیت هلندی بود و زمانی که به پاریس پا گذاشت از مال دنیا هیچ نداشت؛ اما آٰرزوهای بزرگی داشت و دیری هم نگذشت تا از زنی فقیر به رقاصه‌ای تبدیل شد که همه خواهانش بودند. ماتا هاری یکی از شخصیت‌های محبوب زمان خود بود و شاه و وزیر آن دو را مجذوب خود می‌کرد. ماتا هاری استعدادی شگرف در انگشت‌به‌دهان گذاشتن دیگران داشت و این برخلاف اخلاق مرسوم آن دوران بود.

جنگ که در اروپا گسترده شد، فعالیت‌های ماتا هاری هیزم در آتش حدس و گمان و سوءتفاهم‌ها ریخت و درنهایت، طی اقدامی ناگهانی و شوکه‌کننده، او را پیش از پایان جنگ و به اتهام جاسوسی و خیانت دستگیر کردند.

اتفاقاتی که در ادامه‌ی این دستگیری در زندگی ماتا هاری روی داد ویرانگر بودند و او نیز همه را طی نامه‌ای به وکیل خود بازگو می‌کند. این‌گونه است که ما فرصت می‌یابیم از سرگذشت او باخبر شویم.

این داستان بر اساس رویداد‌های واقعی است

کتاب جاسوس اثر پائولو کوئیلیو با این جمله آغاز می‌شود و خواننده از همان ابتدا می‌داند که کتابی که پیش رو دارد قرار است تاریخ را برایش بازخوانی کند. در جای‌جای کتاب عکس‌های واقعی از ماتا هاری آمده که داستان کوئیلیو را هزار مرتبه ملموس‌تر می‌سازد.

رمان جاسوس حجم چندانی ندارد و در سه قسمت روایت می‌شود؛ به همراه خاتمه، بخش قدردانی و یادداشت‌ نویسنده و می‌توان به جرئت گفت که آمیزه‌ای است از شواهد و خلاقیتی بی‌بدیل. کوئیلیو ناچار بود با دیالوگ‌ها، صحنه‌ها و برخی وقایع مربوط به زندگی ماتا هاری بازی کند، برخی بخش‌های زندگی او را حذف کند و به برخی بخش‌های دیگر شاخ و برگ بیشتری بدهد. این دست‌کاری‌ها جزء لاینفک نویسندگی است.

کوئیلیو از مقالات، پرونده‌ها، گزارش‌ها و اسناد بایگانی در جنبه‌ی تحقیقاتی شکل‌گیری این رمان استفاده‌ کرده است. رویکردی که کوئیلیو در شرح سرگذشت ماتا هاری پیش می‌گیرد جذاب و خواندنی است.

با تمام این‌ها اما گویی این کتاب تنها گریزی به این‌جا و آن‌جای زندگی ماتا هاری می‌زند و به‌طور خلاصه مخاطب را با زندگی و زمانه‌ی این شخصیت بدنام آشنا می‌کند. قسمت‌هایی از کتاب هست که شاید خواننده حس کند می‌شد توضیح بیشتری داد و اطلاعات بیشتری در اختیار مشتاقان قرار داد.

کتاب جاسوس اثر پائولو کوئیلیو: روایت زندگی زنی مستقل در زمانه‌ای تلخ

از نکات جذاب و ستودنی اثر چگونگی آشکار شدن داستان زندگی این زن در نامه‌ای است که به وکیل خود می‌نویسد. این نامه قلبتان را به درد می‌آورد چرا که واضح است پرونده‌ای که علیه او ساختند پشتوانه و شواهد محکمی ندارد و آنچه خواننده را خشمگین می‌کند، فاسد و تبعیض‌آمیز بودن آن است.

شکی نیست که ماتا هاری زن مستقلی بود و این استقلال در آن زمان مورد خشم جامعه قرار گرفت و درنهایت نیز به سقوط او انجامید. در رمان جاسوس می‌خوانید که ماتا هاری در برخی فعالیت‌های مشکوک و نامرسوم، آن هم در زمانی که شک و بدبینی بیش از هر زمان دیگری بر کشور حاکم بود، نقش داشته است.

هزینه‌ای که ماتا هاری برای نقش داشتن در این فعالیت‌ها می‌پردازد سنگین و دل‌خراش است. گویی پائولو کوئیلیو تنها از لایه‌ی رویی این داستان کاسته و قصد دارد خواننده‌ی طرفدار داستان‌های تاریخی را وادار کند با استفاده از منابع جایگزین از این شخصیت بدنام اطلاعات بیشتری کشف کند.